Абитуриентлар белән мошенниклык схемалары
Абитуриентлар белән мошенниклык схемалары-шактый киң таралган күренеш, бигрәк тә уку йортларына кергәндә. Мошенниклыкның иң киң таралган ысулларының кайберләре:
1. Гарантияле исәпкә алу вәгъдәләре
Мошенниклар имтиханнарны уңышлы узуны яки бюджет урыннарын алуны гарантияләп, абруйлы уку йортына керүдә ярдәм вәгъдә итә. Алар, янәсе, кабул итү комиссиясе яки югары уку йорты эчендә элемтә вәгъдә итеп, алдан ук акча таләп итә алалар.
Ничек сакланырга?
Мондый хезмәтләр тәкъдим итүче оешмаларның һәм шәхси затларның абруен тикшерегез. Гарантия вәгъдәләренә ышанмагыз. Исегездә тотыгыз, керү сынауларының реаль нәтиҗәләреннән башка беркем дә кабул итүне гарантияли алмый.
2. Ялган документлар ясау
Кайбер мошенниклар ялган аттестатлар, дипломнар яки керү өчен кирәкле белешмәләр сатып алырга тәкъдим итә. Бу законсыз эшчәнлек, ул абитуриент өчен җитди нәтиҗәләргә китерергә мөмкин.
Ничек сакланырга?
Шикле ресурслар аша теләсә нинди документларны сатып алмагыз.
3. Түләүле консультацияләр һәм әзерлек курслары
Кыйммәтле әзерлек курслары, репетиторлык яки консультацияләр тәкъдим итәләр, имтиханнарда нәкъ менә алар уңышны тәэмин итә дип раслыйлар. Әмма мондый хезмәтләрнең сыйфаты еш кына яхшыга өметләнми, ә кайчакта бөтенләй дә юк.
Ничек сакланырга?
Тикшерелгән укытучыларны һәм мәгариф учреждениеләрен сайлагыз. Бәяләмәләрне һәм тәкъдимнәрне укыгыз. Курс программасы сезнең уку йорты таләпләренә туры килүенә инаныгыз.
4. Югары уку йортларының фейк сайтлары
Уку йортларының университетларның рәсми битләренә охшаган ялган веб-сайтлары булдырыла. Бу сайтлар түләүле программаларга теркәлүне яки конфиденциаль мәгълүмат бирүне тәкъдим итеп, кулланучыларның шәхси мәгълүматларын җыя.
Ничек сакланырга?
Югары уку йортларының дәүләт мәгариф ресурсларында күрсәтелгән рәсми сайтларыннан файдаланыгыз. Сайтның адресына, куркынычсызлык сертификатларының (HTTPS) булуына игътибар итегез.
5. Югары уку йортлары хезмәткәрләре исеменнән телефон шалтыратулары
Сезгә янәсе университет хезмәткәрләре шалтырата, өстәмә имтиханнар, материаллар яки иминият кертемнәре өчен түләү сорыйлар. Шуны истә тотарга кирәк, югары уку йортларының чын вәкилләре беркайчан да нәрсә дә булса шул рәвешле түләүне сорамаячак.
Ничек сакланырга?
Беркайчан да шәхси мәгълүматларны яки түләү реквизитларын телефон аша тапшырмагыз. Югары уку йортының рәсми контакт-үзәгенә шалтыратып, телефон номерын тикшерегез.
Нәтиҗә
Мошенниклардан саклану сезнең уяулыгыгыздан һәм саклыгыгыздан башлана. Әгәр тәкъдим шикле яки артык яхшы булып тоелса, карар кабул итү алдыннан мәгълүмат чыганагын ике тапкыр тикшерү яхшырак.